این مقاله آسیب‌شناسی و توصیف وضعیت آموزش و پژوهش در رشتة زبان و ادبیات فارسی است که ضمن بیان وضع موجود، وضع مطلوب و اولویتها و راهبردها را نیز مشخص میکند. مقاله با این فرض نگاشته شده است که وضعیت فعلی ...
بیشتر
این مقاله آسیب‌شناسی و توصیف وضعیت آموزش و پژوهش در رشتة زبان و ادبیات فارسی است که ضمن بیان وضع موجود، وضع مطلوب و اولویتها و راهبردها را نیز مشخص میکند. مقاله با این فرض نگاشته شده است که وضعیت فعلی رشتة زبان و ادبیات فارسی، با توجه به نقش کلیدی و هویتی آن، مناسب نیست و چشم‌انداز علمی، اولویتها، الزامات، راهبردها و سیاستهای توسعهای آن ازسوی نهادهای مسئول طراحی نشده است. اطلاعات ارائه‌شده در این گزارش، بر اساس نظرخواهی خبرگزاری ایلنا از هشتاد شاعر، نویسنده و استاد و حاصل نظرسنجی از آنان دربارة وضعیت زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها، به‌انضمام تمامی منابع معرفی‌شده در پیشینة تحقیق و منابع پایانی است که مبنای تحلیلهای این مقاله قرار گرفته است.
مقاله در دو بخش و هر بخش از دو زاویة آموزش و پژوهش این موضوع را بررسی میکند:
بخش اول: بررسی و تحلیل وضعیت فعلی (نقاط قوّت و ضعف) رشتة زبان و ادبیات فارسی در دو حوزة پژوهش و آموزش به‌همراه تبیین الزامات؛
بخش دوم:نتیجهگیری و پیشنهادهای راهبردی بر اساس نتایج بخش اول، شامل تبیین سیاستهای توسعهای رشتة زبان و ادبیات فارسی و راهبردهای آن در حوزة آموزش و پژوهش.
عمده‌ترین راهکارها و سیاستهای پیشنهادی تقویت رشتة زبان و ادب فارسی عبارت‌اند از:
رواج رشتة زبان و ادبیات فارسی و گسترش حوزة قلمرو آن در داخل و خارج کشور؛
توسعة کمّی و کیفی رشتة زبان و ادبیات فارسی؛
کارآفرینی برای دانش‌آموختگان این رشته؛
توانمند کردن استادان و دانشجویان؛
تقویت برنامههای آموزشی و پژوهشی رشتة زبان و ادبیات فارسی؛
زبان مطبوعات یکی از مصداقهای زبان معیار است. انتظار می‌رود چنین زبانی خالی از ایراد و اشکال باشد. نخستین گام در راه رفع ایرادهای احتمالی زبان مطبوعات و به کار بستن تجویزهای زبان‌شناختی، توصیف دقیق ...
بیشتر
زبان مطبوعات یکی از مصداقهای زبان معیار است. انتظار می‌رود چنین زبانی خالی از ایراد و اشکال باشد. نخستین گام در راه رفع ایرادهای احتمالی زبان مطبوعات و به کار بستن تجویزهای زبان‌شناختی، توصیف دقیق زبانی است که در بخشهای مختلف مطبوعات به کار می‌رود. ابتدا باید به طور دقیق، علمی و مستند، به توصیف دقیق اشکالات زبان مطبوعات پرداخت و آنها را طبقهبندی و تحلیل کرد و آنگاه الگوها و ساختارهای معیار را تجویز کرد. چنین توصیفی، مواد خام بسیاری نیز برای اجرای تحقیقات دیگر فراهم میسازد.
پژوهش حاضر برای آنکه راه اجرای پژوهشهای بعدی در این حوزه را هموار کند، به معرفی بنیادین مباحث نظری برای تحلیل زبان مطبوعات پرداخته است. این تحقیق، پشتوانه نظری را برای هرگونه تحلیلی در عرصه زبان مطبوعات فراهم میآورد. با توجه به مباحث نظری، تعداد مشخصی از جملههای بخشهای مختلف مطبوعات از نظر اشکالات ویرایشی در حوزههای فنی، زبانی و بلاغی بررسی شدهاند و ضمن اشاره به مهمترین اشکالات آنها سعی شده است صورتهای جایگزین و متناسب با زبان معیار فارسی پیشنهاد شود.
ضربالمثلها، زیرمجموعه فرهنگ مردم وفرهنگ مردم، یکی از عناصر مهم هویت‌ساز است. ضربالمثلها به دلیل اهمیتی که در فرهنگسازی و انعکاس فرهنگ مردم و هویت فردی و اجتماعی آنان دارند، مقولهای ...
بیشتر
ضربالمثلها، زیرمجموعه فرهنگ مردم وفرهنگ مردم، یکی از عناصر مهم هویت‌ساز است. ضربالمثلها به دلیل اهمیتی که در فرهنگسازی و انعکاس فرهنگ مردم و هویت فردی و اجتماعی آنان دارند، مقولهای مهم در مطالعات مربوط به هویت ملی به شمار میروند. این تحقیق بر آن است تا نشان دهد نقش ضربالمثلها در انعکاس و تقویت هویت ملی چیست؟
برای پاسخ به این پرسش، از میان مؤلفههای مختلف هویت، دو مؤلفه را برگزیدیم تا بر اساس آنها به بررسی و تحلیل ضربالمثلها بپردازیم:
1- مؤلفه ملی شامل: وطن، زبان، اسطورهها، سنتها و اقوام.
2- مؤلفه دینی شامل: آیات و احادیث، اصطلاحات، مفاهیم، آداب و اعمال، نامها و جایهای دینی و مفاهیم مذهبی.
پس از مقدمات نظری بحث، از میان یکصدهزار ضربالمثل فارسی (در دست انتشار)، مصداقهای دوازدهگانه هویت ملی و دینی را برگزیدهایم تا به طبقهبندی و تحلیل آنها بپردازیم و انعکاس آنها را در مثلها نشان دهیم. این بررسی، نشان میدهد که در حوزه مؤلفههای ملی، 1538 مثل و در حوزه مؤلفههای دینی 6800 مثل، (جمعاً 8338 مثل) وجود دارد که به طور مستقیم به مسائل ملّی و دینی اشاره دارند.
این تعداد، نشان میدهد که مثلها، آینه فرهنگ و اندیشههای مردم و حاوی حکمتهای تجربی آنان است که از دو منبع مهم دینی و ملی نشأت می‌گیرند؛ چه آنکه 5/8% از کل مثلهای فارسی، صبغه‌ای دینی و ملی دارند و این حجم گسترده، نشاندهنده توجه مردم به هویت ملی و دینی آنهاست.
